Simon & Roger

Ralph, Jack e Piggy son desde logo personaxes de primeira importancia, claro. Pero Simon por un lado, e Roger polo outro, son tamén imprescindibles para o seguimento da historia. Ambos son, cada un á súa maneira, extraños caracteres. Merece a pena ter en conta, pensamos, a evolución de cada un ao longo da novela:
a) Simon; serie de esceas (páxinas): 89-93; 148-150; 186-7; 216-7; 223-4; 232-3; 241-243; 244-248; 257-260.
b) Roger; serie de esceas (páxinas): 98-102; 267-269; 294-296; 302-304; 306.
A nosa idea -esperamos que non demasiado mala- é que unha relectura destas dúas series axudará talvez a comprender mellor o modo de ser e a evolución de ambos rapaces e, por conseguinte, a ler a novela máis en profundidade... Os diálogos de Simon co Señor das Moscas non teñen desperdicio, e a relación de Roger coas pedras tampouco carece de interese...

(Nota: As páxinas, claro é, correspóndense coa edición especial en Alianza Editorial do ano 2006, en tapas duras, na colección "El libro de bolsillo 1966-2006", que comemoraba os corenta anos da colección orixinal. Esa edición especial é a que utilizamos neste club de lectura. Pode ser que a numeración das páxinas sexa distinta en outras edicións de "El libro de bolsillo" de Alianza).

R. Ballantyne e J. Conrad no Cap. 12 e último de "Lord of the Flies"

Na penúltima páxina da novela podemos ler:
"El oficial asintió amablemente.
- Ya sé. Como buenos ingleses. Como en la Isla del Coral.
Ralph le miró sin decir nada. Por un momento volvió a sentir el extraño encanto de las playas."
Ben. En realidade, ¿que é iso da Illa do Coral e a que ven aquí? R. Ballantyne (1825-1894) é un escritor e viaxeiro escocés que en 1858 publica a novela "A Illa do Coral", uns cen anos antes da edición de "Lord of the Flies". É a historia de tres rapaces británcos que acaban nunha illa deserta debido a un naufraxio. Un deles chámase Ralph e ten quince anos, outro Jack, de dezaoito, e outro Peterskin. Crean unha sociedade idílica, fan lume con dous paos, etc., moi na liña de "Robinson Crusoe". Loitan con piratas e viven outras aventuras, para finalmene voltar á civilización os tres, máis maduros e prudentes. Os parecidos coa historia de Golding son obvios, pero tamén é certo que hai unha evidente ironía en Golding ao xogar cos mesmos nomes e unha aparente circunstancia similar... que sabemos que non o é. Se temos en conta eses aparentes puntos comúns e esa buscada ironía, as palabras do oficial enténdense doutro xeito e a nosa lectura da escea cambia e resulta enriquecida. (Parece ser que a novela de Ballantyne influíu tamén en Robert L. Stevenson -"A illa do tesouro"-, e en J.M. Barrie -"Peter Pan"-).
Pero é que na última páxina hai outra velada referencia bibliográfica, ou alomenos iso pensamos:
"Ralph lloró por la pérdida de la inocencia, las tinieblas del corazón y la caída al vacío de aquel verdadero y sabio amigo llamado Piggy."
En realidade a expresión "tinieblas del corazón" xa aparecera máis atrás nesta novela... "Heart of Darkness" é unha novela do polaco-británico Joseph Conrad (1857-1924) escrita entre 1898 e 1899, traducida ao castelán como "El corazón de las tinieblas" e ao galego como "O corazón da escuridade". Nela o personaxe Kurtz vive na selva africana experiencias non iguais, pero si compara-
bles ás dos nenos da obra de Golding, polo que ver nesta páxina do final unha referencia a Conrad non carece de base, na nosa opinión, e axuda, unha vez máis, a unha máis profunda comprensión da obra. (Posteriormente, no ano 1979, o director de cine Coppola presentou ao público a súa película ambientada na guerra do Vietnam "Apocalypse now", que pretende ser unha versión de "Heart of Darkness", con Marlon Brando facendo de Kurtz na selva non africana, senón asiática. Levar ao cine esa novela conradiana era un vello proxecto do cineasta Orson Welles que nunca chegou a ver a luz, moi ao seu pesar...).

Sobre o título de "Lord of the Flies"

"Baal" era o nome dun deus non definido; era, por antonomasia, nome propio dunha divinidade que personificaba os fenómenos naturais como a fecundidade, a vexetación, a choiva, o vento, etc. Son numerosos os epítetos de Baal como expresións locais de culto: "Baal-saphòn" (é dicir, Baal do Norte); "Baal-marpè" (ou sexa, Baal da curación); "Baal-zebhùb": é dicir -e agora debemos recordar a obra de Golding-, Baal das moscas, xogo de palabras sobre "Baal-zebul", cuxo significado é Baal o príncipe.
O culto de Baal, severamente prohibido pola relixión oficial, entremétese no pobo israelita desde a súa entrada en Canán ata o desterro. Os profetas loitaron contra tal culto.
Todo o anterior é información extraída do "Diccionario bíblico" de F. Spadafora (Editorial Litúrgica Española; Barcelona, 1968).
Pero antes de rematar, dúas ou tres cousas: En hebreo, "ba^al" significaba "señor, amo". "Baal" era un nome colectivo dos deuses paganos. En diversas ocasións o culto a Baal seducíu aos israelitas. Podemos agora retomar o dito antes sobre as expresións "Baal-zebhùb" e "Baal-zebul" e comparalas coa palabra... "Belzebú", esa vella coñecida túa...